Việc hạch toán hàng nhập khẩu phi mậu dịch là một phần quan trọng trong quản lý tài chính của doanh nghiệp, đặc biệt khi bạn muốn tối ưu hóa chi phí và tuân thủ quy định pháp luật. Trong bài viết này, AZTAX sẽ hướng dẫn chi tiết cách hạch toán hàng nhập khẩu phi mậu dịch từ việc ghi nhận chi phí đến báo cáo thuế, giúp doanh nghiệp bạn vận hành hiệu quả và tránh rủi ro pháp lý.
Hàng phi mậu dịch có phải là “hàng hóa” không?
Để xác định hàng phi mậu dịch có phải là hàng hóa hay không chúng ta cần căn cứ theo các định nghĩa của pháp luật. Điều này rất quan trọng và có ý nghĩa quyết định liên quan đến các chính sách áp dụng đối với hàng phi mậu dịch xuất nhập khẩu.
Điều 3 của Luật chất lượng sản phẩm hàng hóa số 05/2007/QH12 định nghĩa:
Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
1. Sản phẩm là kết quả của quá trình sản xuất hoặc cung ứng dịch vụ nhằm mục đích kinh doanh hoặc tiêu dùng.
2. Hàng hóa là sản phẩm được đưa vào thị trường, tiêu dùng thông qua trao đổi, mua bán, tiếp thị.”
Hàng phi mậu dịch được xuất nhập khẩu không thông qua “trao đổi, mua bán, tiếp thị”. Do vậy, theo định nghĩa của Luật Luật chất lượng sản phẩm hàng hóa số 05/2007/QH12, hàng phi mậu dịch không phải là “hàng hóa” mà chỉ là “sản phẩm”.
Do “hàng phi mậu dịch” là một thuật ngữ được ngành logistics thường xuyên sử dụng, ExtendMax vẫn tiếp tục sử dụng thuật ngữ “hàng phi mậu dịch” trong bài viết này. Tuy nhiên, về mặt bản chất thì các bạn lưu ý “hàng phi mậu dịch” không phải là hàng hóa và không thuộc phạm vi của các chính sách áp dụng đối “hàng hóa”.
Hàng phi mậu dịch là gì? Hàng phi mậu dịch có đặc điểm gì?
Hàng phi mậu dịch là những hàng hóa không có mục đích thương mại. Đây là hàng hóa không dùng trong mua bán, không thanh toán. Hàng phi mậu dịch là những loại hàng biếu tặng, hàng khuyến mãi, hàng mẫu. Khi mang về sử dụng thì không phải trả bất cứ một chi phí nào. Theo quy định, hàng phi mậu dịch sẽ không được dùng để mua bán hoặc khấu trừ thuế.
Khái niệm của hàng nhập khẩu phi mậu dịch
Hàng nhập khẩu phi mậu dịch đề cập đến những loại hàng hóa được nhập khẩu không nhằm mục đích thương mại và không nằm trong danh mục hàng cấm. Những mặt hàng này được phép nhập khẩu dưới sự cấp phép của cơ quan quản lý chuyên ngành và cần hoàn tất nghĩa vụ thuế trước khi thông quan. Ví dụ về hàng nhập khẩu phi mậu dịch bao gồm quà biếu, hàng hóa của các cơ quan ngoại giao tại Việt Nam, hàng viện trợ nhân đạo, và hàng tạm nhập khẩu.
Hàng phi mậu dịch có đặc điểm gì?
Xem thêm: Thủ tục nhập khẩu xe ô tô cũ chi tiết
Ai là người phải khai hải quan khi nhập khẩu hàng phi mậu dịch?
Trên đây là các thông tin về giúp bạn hiểu hơn về hàng hóa phi mậu dịch là gì. Hy vọng bài viết này giúp ích nhiều cho bạn trong quá trình học tập.
HL Shipping Co.,Ltd là một đơn vị giao nhận vận tải trên toàn thế giới có trụ sở tại Hồ Chí Minh, Việt Nam. Với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực vân tải biển và hàng không. Chúng tôi tự tin là địa chỉ lý tưởng để cung cấp các dịch vụ vận tải hàng hóa, logistics. Đáp ứng được mọi yêu cầu của Quý Khách. Nếu bạn cần hỗ trợ gì về khai báo hải quan, vận tải hàng hóa nội địa…. Thì gọi ngay HLshipping để được hỗ trợ và tư vấn miễn phí.
Thủ tục nhập khẩu hàng phi mậu dịch
Thủ tục nhập khẩu hàng phi mậu dịch cũng giống như thủ tục của những hàng hóa thông thường. Tuy nhiên, nhiều mặt hàng thuộc hàng phi mậu dịch sẽ không cần kiểm tra chuyên ngành và mức thuế áp dụng cho loại hàng này cũng là mức thuế ưu đãi (mức thuế cá nhân).
Vậy thủ tục nhập khẩu hàng phi mậu dịch như thế nào?
Bạn phải đảm bảo có đầy đủ chứng từ như hợp đồng, packing list, vận đơn đường biển, non-commercial invoice, thông báo hàng đến, chứng nhận xuất xứ và xác định được mã số hàng hóa của các loại hàng nhập khẩu. Bạn sẽ nhập thông tin qua phần mềm để tải lên hệ thống hải quan.
Sau khi ghi nhận và kiểm tra thông tin, hệ thống hải quan sẽ trả về kết quả phân luồng. Có 3 phân luồng khác nhau là xanh, vàng, đỏ và cũng tùy vào từng loại mà thủ tục mở tờ khai khác nhau. Bạn nên in tờ khai ra và mang bộ hồ nhập khẩu xuống chi cục hải quan để mở tờ khai.
Cơ quan hải quan sẽ kiểm tra hồ sơ nhập khẩu của bạn, nếu không có vấn đề hoặc thắc mắc gì thì các bộ hải quan sẽ chấp nhận thông quan tờ khai. Lúc này, bạn sẽ thực hiện đóng thuế nhập khẩu để thông quan hàng hóa.
Bước cuối cùng bạn sẽ cần thanh lý tờ khai và làm thủ tục theo quy định để đưa hàng hóa về kho.
Bộ chứng từ nhập khẩu hàng phi mậu dịch cá nhân
Để nhập khẩu được hàng phi mậu dịch cá nhân bạn cần chuẩn bị đầy đủ bộ chứng từ sau:
Sau khi bạn chuẩn bị giấy tờ như trên sẽ tiến hành làm thủ tục khai hải quan như bình thường.
Điểm cần lưu ý khi làm thủ tục nhập khẩu loại hình phi mậu dịch
Khi làm thủ tục nhập khẩu loại hình phi mậu dịch, để tránh mất nhiều thời gian bạn cần lưu ý những điều sau:
Hàng phi mậu dịch thiếu tem nhãn mác có bị phạt không?
Việc quản lý và xử phạt về tem nhãn hàng hóa được áp dụng theo Nghị định số 43/2017/NĐ-CP (được sửa đổi và bổ sung bởi Nghị định số 111/2021/NĐ-CP). Theo đó, phạm vi áp dụng được quy định như sau: “Nghị định này quy định nội dung, cách ghi và quản lý nhà nước về nhãn đối với hàng hóa lưu thông tại Việt Nam, hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu.”
Như đã phân tích ở trên, hàng phi mậu dịch về mặt bản chất chỉ là “sản phẩm”, do vậy hàng phi mậu dịch nằm ngoài phạm vi áp dụng của các các nghị định nêu trên (áp dụng đối với “hàng hóa”). Tuy nhiên, để phục vụ mục đích định danh hàng hóa và tính thuế nhập khẩu, thuế VAT cũng như kiểm tra chuyên ngành, bạn vẫn nên đảm bảo hàng phi mậu dịch có đầy đủ nhãn mác bao gồm các nội dung cần thiết.
Hàng phi mậu dịch có phải tham vấn giá không?
Việc tham vấn giá đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu được quy định chi tiết tại Thông tư số 38/2015/TT-BTC (sửa đổi và bổ sung bởi Thông tư số 39/2018/TT-BTC). Phạm vi điều chỉnh của Thông tư này như sau:
1. Thông tư này quy định về thủ tục hải quan; kiểm tra, giám sát hải quan; thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu và quản lý thuế đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu.”
Như đã phân tích ở trên, căn cứ theo Luật chất lượng sản phẩm hàng hóa thì hàng phi mậu dịch về mặt bản chất chỉ là “sản phẩm”, không phải là “hàng hóa”. Do vậy, hàng phi mậu dịch nằm ngoài phạm vi áp dụng Thông tư số 38/2015/TT-BTC, không thực hiện các phương pháp định giá quy định bởi Thông tư số 38/2015/TT-BTC.
Tuy nhiên do có nhiều doanh nghiệp “khai bừa” giá trị lô hàng do không phải thanh toán, cán bộ hải quan vẫn yêu cầu cung cấp bằng chứng về giá đối với phần lớn các lô hàng nhập phi mậu dịch khi cán bộ hải quan thấy mức giá là chưa hợp lý.
Hàng hóa nhập khẩu phi mậu dịch có được khấu trừ thuế đầu vào hay không?
Vì hàng hóa nhập khẩu phi mậu dịch là hàng hóa không có chứng từ mua bán nên sẽ không được khấu trừ thuế GTGT đầu vào.
Hướng dẫn cách hạch toán hàng nhập khẩu phi mậu dịch
Để hạch toán thuế và chi phí liên quan đến hàng nhập khẩu phi mậu dịch, các bước thực hiện được mô tả như sau:
Các bước này giúp đảm bảo rằng tất cả các khoản thuế, chi phí, và thu nhập liên quan đến hàng nhập khẩu phi mậu dịch được ghi nhận chính xác và hợp lý trong sổ sách kế toán.
Xem thêm: Cách hạch toán hàng nhập khẩu và hạch toán thuế nhập khẩu
Tờ khai phi mậu dịch có gì đặc biệt
Tờ khai phi mậu dịch là tờ khai xuất nhập khẩu hàng hóa theo loại hình H11 hoặc H21. Hoặc có thể hiểu ngược lại, tờ khai H11 là tờ khai nhập khẩu hàng phi mậu dịch và tờ khai H21 là tờ khai xuất khẩu hàng phi mậu dịch. Về mặt bản chất thì tờ khai phi mậu dịch không khác gì so với hàng hóa thông thường, bạn chỉ cần khai đúng mã loại hình xuất nhập khẩu và nộp thuế theo quy định (trừ trường hợp được miễn thuế ExtendMax hướng dẫn ở phần dưới của bài viết này)
Thông thường các hãng chuyển phát nhanh như FedEx, DHL, UPS đều hỗ trợ mở tờ khai xuất nhập khẩu phi mậu dịch loại hình H11 hoặc H21 cho chủ hàng với mức chi phí thấp hơn các đại lý hải quan khác.
Hàng phi mậu dịch có phải kiểm tra chuyên ngành không?
Căn cứ theo Khoản 7, Điều 3 của Nghị định số 132/2012/NĐ-CP (sửa đổi và bổ sung bởi Nghị định số 132/2022/NĐ-CP), thủ tục kiểm tra chất lượng nhà nước được miễn áp dụng đối với “các loại hàng hóa khác không nhằm mục đích kinh doanh (loại hình phi mậu dịch) theo quyết định của Bộ trưởng bộ quản lý ngành, lĩnh vực”.
Ngày 14/11/2022 Bộ Tài chính có công văn số 11827/BTC-TCHQ gửi một số Bộ chủ quản về việc triển khai quy định miễn KTCL đối với hàng hóa nhập khẩu không nhằm mục đích kinh doanh tại Nghị định số 13/2022/NĐ-CP. Tuy nhiên theo ghi nhận của ExtendMax chúng tôi đến thời điểm này vẫn chưa có Bộ nào ban hành Quyết định về danh mục các loại hàng hóa không nhằm mục đích kinh doanh (loại hình phi mậu dịch) được miễn kiểm tra chuyên ngành. Điều này có nghĩa là hàng phi mậu dịch vẫn phải làm thủ tục kiểm tra chuyên ngành như hàng hóa thông thường (cho tới khi có các danh mục được miễn kiểm tra nhà nước).
Tuy nhiên, có một trường hợp đặc biệt mà hàng phi mậu dịch được miễn thủ tục kiểm tra chuyên ngành (theo Công ước quốc tế về hài hòa và đơn giản thủ tục hải quan) khi có giá trị từ 1.000.000 đồng (một triệu đồng) trở xuống. Để được miễn thủ tục kiểm tra nhà nước, bạn cần cung cấp bằng chứng về giá sản phẩm để mở tờ khai giá trị nhỏ (tờ khai MIC) cho lô hàng.
Các mặt hàng nhập khẩu phi mậu dịch
Những mặt hàng nhập khẩu phi mậu dịch là loại hàng không có hợp đồng. Nó được nêu rõ trong thông tư số 128/2013/TT-BTC ngày 10/09/2013. Điều 69 trong thông tư quy định:
“ Hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu không nhằm mục đích thương mại (dưới đây gọi tắt là hàng phi mậu dịch) gồm:
Mã loại hình xuất nhập khẩu phi mậu dịch
Quyết định số 1357/QĐ-BTC ngày 18/05/2021 của Tổng cục Hải quan quy định mã loại hình nhập khẩu đối với “Hàng nhập khẩu khác” (hàng phi mậu dịch) là H11, mã loại hình xuất khẩu “Hàng nhập khẩu khác” là H21
